Before my time, the Roman
        At yonder heaving hill would stare:
        The blood that warms an English yeoman,
        The thoughts that hurt him, they were there.

        Like the wind through woods in riot,
        Through him the gale of life blew high;
        The tree of man was never quiet;
        Then 't was the Roman, now 't is I.

          from: 'The Roman on Wenlock Edge'
          A Shropshire Lad by A.E. Housman
 
 

Als infanterist heb ik gediend in het leger van Keizer Hadrianus en was samen met zo'n 1000 andere soldaten gelegerd in Vercovicium in de meest noordwestelijke uithoek van het Rijk. Dit was in de jaren 138-146 en Gaius was mijn naam. Ver van mijn geboortegrond verdedigde ik daar de wankele grens tegen de Picten en de Schotten. Menigmaal moest ik de veiligheid van het fort achter mij laten om over de muur het vijandelijk gebied binnen te trekken naar onze vooruitgeschoven posten Habitancum en Bremenium. Hoewel de tegenstander zich niet vaak liet zien, was alles aan dat gebied vijandig: De indrukwekkende verlatenheid van het landschap, de onberekenbaarheid van het weer, ja zelfs het licht was er onvoorspelbaar.....

Als ik hier, anno nu, sta op de overblijfselen van wat eens mijn barak moet zijn geweest, wordt mijn blik opnieuw gevangen door dat mysterieuze licht uit het noorden, en er gaat een schok van herkenning door mij heen: Hier ligt een deel van mijn bestaan. En de gedachten-terug aan die tijd komen met kracht: Het strenge kampleven tussen de huurlingen van het 8ste Legioen op die godverlaten plek daar aan de muur, de voorzichtige kontakten met de burgers buiten de zuidpoort en de troost die ik vond in het schrijven (.....). En dan was er altijd het verlangen naar de warme zon van mijn geboorteland.....

Huiverend in de voorjaarskou wil ik mij aan deze herinneringen vastklampen: Dit is het moment. De sluiter van mijn fototoestel maakt overuren op zoek naar dat ene beeld. Niks in wissellijst gevangen vakantieherinnering, niks uitgekauwd dagtocht gedoe! Mijn vervlogen beelden keren terug in de scherpte; zon en wolken verdringen zich voor de zoeker. Ik wordt languit liggend in het gras en in de tijd gedwongen. Natte knieen..... langzaam geeft dit indrukwekkende landschap zich gewonnen..... Ik voel mij onverbrekelijk verbonden..... En dat was misschien wel de reden om hier naar toe te gaan.....

Vercovicium.....Amsterdam, per brief. Langzaam vervaagt de muur van Hadrianus weer. Gaius wordt weer Gait. Die kijkt nog eenmaal in dat prachtige licht, de zon tegemoet..... Het is ongetwijfeld ook jouw zon. Ik kan hem net zien door het zolderraam. Geniet er maar van.....