Op deze pagina beschrijf ik in het kort en op chronologische volgorde alle camera's waarmee ik in de loop der jaren gefotografeerd heb of waarmee ik gevoelsmatig iets mee heb gehad. Camera's waarmee ik het fotograferen heb geleerd, maar ook camera's die toen onbereikbaar voor mij waren, maar nu trots mijn vitrinekast sieren.
Voor de eerste camera gaan we terug naar de jaren 30.....

Voigtländer BRILLIANT V6

De eerste Voigtländer BRILLIANT werd geïntroduceerd in 1932 en had een metalen body. De camera lijkt op een 2-oog reflex (TLR), maar de bovenste (zoeker)lens stelt in het geheel niet scherp - het was van het fixfocus type. TLR staat voor Twin Lens Reflex. In dit type camera worden 2 lenzen gebruikt. De onderste lens maakt de echte foto, de bovenste is voor het scherpstellen. Het beeld van de bovenste lens wordt doorgaans geprojecteerd op een zoekerlens via een vaste spiegel onder 45 graden. Vanaf 1937 krijgt de camera een kunststoffen huis (bakeliet). Bovenstaande camera -met metalen body- heb ik uit de nalatenschap van mijn vader.

                                                 
                                                  Agfa BILLY RECORD

Deze Agfa BILLY RECORD met een F: 8.8 JGESTAR Anastigmaat stamt uit 1938. Het is een balgcamera voor 120 rolfilm met beperkte diafragma- en sluitertijdeninstellingen. De verschillende typen in de populaire 'Billy Record' serie werden gedurende lange tijd geproduceerd, tussen 1930 en 1958. De camera is gedeeltelijk in Art Déco stijl. Deze  Art Déco / Art Nouveau stijl was erg "in" in de jaren tussen 1920 en 1939. Sommige metaaldelen zijn vernikkeld, wat iets zegt over het jaar van productie van deze camera. Nikkel heeft een iets gelere glans dan chroom en werd gewoonlijk toegepast vóór de Tweede Wereldoorlog. Nog een aanwijzing voor het jaar van productie van de camera vormt de coating van de lens. Is deze afwezig -zoals bij dit exemplaar- dan stamt de camera van vóór de oorlog.

                        
                                          Kodak 620, MODEL-C

Niet de oudste camera in mijn collectie, maar wel een bijzondere, namelijk een Kodak 620, MODEL-C uit 1933 afkomstig uit de fameuze Kodak A.G. Dr. Nagel-Werk in Stuttgart. Voorzien van een Kodak Anastigmaat f:6,3 F=10,5 cm en een Pronto sluiter met tijden 1/100, 1/50, 1/25, T en B. Ook deze camera was rijkelijk voorzien van "Art Déco" versieringen aan de boven- en benedenzijde en rondom de lens.

                                
                                                                        Art Déco versiering Kodak 620, MODEL-C

Deze zogenaamde klapcamera's waren in vele uitvoeringen verkrijgbaar, van eenvoudige sluiters en lenzen tot geavanceerde ontspanners en hoogwaardige objectieven, en zij waren in die tijd uitermate populair. Om met de woorden van Kodak zelf te spreken:

 "Ze zijn alle zoo eenvoudig als men maar wenschen kan en gemakkelijk in de behandeling. Ze worden alle met Kodak Film gebruikt. Ze worden alle bij daglicht geladen en ontladen, zoodat vanaf het begin tot het einde een donkere kamer overbodig is. Kodaks geven alle, naar gelang van haar capaciteit, alleraardigste kiekjes van uw dagelijksch leven, uw vrienden, uw uitspattingen, de takken van sport, die gij beoefent en van uw reizen"

Mijn exemplaar is een schenking en heeft nog de volgende kenmerken:

-   In het leer op de achterklep staat gedrukt: "Kodak 620"
-   De camera heeft een dunne opwikkelspoel
-   Balg en metalen delen zijn in topconditie
-   Camera-steuntje voorzien van "Kodak" opschrift
-   Sluiter, diafragma, ontspanner en zelfontspanner werken allemaal
-   Er is een paraattas en een originele gebruiksaanwijzing (Duits)

 

                        
                         Kodak SIX-20 'Brownie' E

Met deze Kodak boxcamera, de Kodak SIX-20 'Brownie' E, geproduceerd tussen 1946 en 1953 heb ik mijn 1e foto gemaakt. Ik mocht hem lenen van mijn vader met de belofte om in de fotografieboeken te zullen duiken om mij de technische- en artistieke aspecten van de fotografie eigen te maken, iets wat ik maar al te graag deed. De camera is nog steeds in  mijn bezit en ik koester hem alleen al vanwege het Art Déco frontplaatje! Ik prijs mij gelukkig dat ik hier ook nog die 1e foto, genomen op een fietsvakantie door Nederland, kan laten zien, afgedrukt op Agfa Lupex fotopapier met de toentertijd gebruikelijke kartelrandjes. Er zouden nog ontelbaar veel foto's volgen.....

              
               Schipluiden

Een bijzondere boxcamera, die ik in 2010 aan mijn collectie kon toevoegen is de  GLORY 6x9 boxcamera van de Nederlandse firma NEFOTAF (Nederlandse Fotografische Apparaten Fabriek) uit Weert. Deze van een achromaat van f:11/110mm voorziene box dateert uit 1949 en heeft 3 diafragma's en een vaste sluitertijd. Een grondige schoonmaakbeurt leverde onderstaand fraaie exemplaar voor mijn verzameling op.

                          
                                                                                         GLORY boxcamera (1949)


Halverwege de jaren 60 kocht ik mijn eerste, echt eigen camera, een Voigtländer VITORET DR van mijn zuur verdiende vakantiegeld. Een camera die in mijn ogen alles bezat wat technisch nodig was om goede foto's te kunnen maken: Kleinbeeld, een lichtsterke kleurgecorrigeerde lens (Color Lanthar 2.8/50mm), een gekoppelde afstandsmeter en een niet gekoppelde selenium belichtingsmeter. Alles erop en eraan, en dat voor een scholierenprijsje! De negatieffilms nog in zwart-wit, maar de dia's uiteraard in kleur! Onderstaand exemplaar is niet origineel, maar samengesteld uit 2 aankopen op een fotobeurs, de een had een onbeschadigde body, de ander een nog werkende (BEWI) belichtingsmeter.

Voigtländer VITORET DR

De VITORET DR was de meest uitgebreide camera uit de serie en werd geproduceerd tussen 1965 en 1970. De latere exemplaren hebben een hoekige body. Hieronder 2 voorbeelden waartoe deze camera in staat was (foto van de modelbaan met voorzetlenzen).

En was er dan geen 'onbereikbare' camera voor mij? Eentje waarvoor je alles over zou hebben juist DIE in je bezit te hebben? Ja, die was er zeker! En die kwam uit Japan, want daar kon men camera's bouwen wist ik uit eigen (boeken)wijsheid! De Petri 7S, helaas ver boven mijn budget.....

Petri 7S met wide-auxlens



In de Slangenburg bij Doetinchem

Dit herfstig berkenlaantje werd gefotografeerd met bovenstaande Petri 7S, die ik alsnog, na zo vele jaren, in mijn bezit heb gekregen. De Petri 7S is uit 1963. Het is een kleinbeeld camera met een gekoppelde afstandsmeter, de 'Green-O-Matic', waarbij de groene zoeker met het gele instelvlak het scherpstellen aanzienlijk vergemakkelijkt. Deze voor die tijd vooruitstrevende camera heeft ook een ATL (around-the-lens) selenium belichtingsmeter, waarbij de volgnaald zowel bovenop de camera als in de zoeker zichtbaar is. Door het 'Circle-Eye System' van de belichtingsmeter wordt de belichting automatisch gecompenseerd bij het gebruik van filters en tele- en groothoek voorzetlenzen. Bijzonder aan dit exemplaar is nog het feit dat het is uitgerust met een lichtsterke Petri 1.8/45 mm lens, wat het werken bij weinig licht veraangenaamd. Dit gecoate 6-lenzige objectief tekent zacht en is warm van
kleur, getuige de onderstaande foto van een winters stoppelveld.


Wintermorgen bij Hummelo


Begin jaren 70 werd ik de trotse eigenaar van een spiegelreflexcamera, een Minolta SRT-101. Een volledig mechanische camera met een aantal zeer innovatieve eigenschappen en van een degelijkheid die hem de bijnaam 'de tank' bezorgde.

                        
                                                                                                             Minolta SRT-101

De Minolta SRT-101 is een kleinbeeld éénoog spiegelreflexcamera door Minolta geproduceerd van 1966 tot 1975. Het is een zware, robuuste en betrouwbare camera, in staat om prachtige foto's te maken, zelfs nu nog, 40 jaar na zijn introductie. Een van die vooruitstrevende eigenschappen betrof het lichtmetingssysteem met CLC (Contrast Light Metering), 'het brein' genoemd. CLC was een variant op de 'door de lens methode' met 2 CDS cellen. Het compenseert bij overbelichting, ervan uitgaande dat het bovenste gedeelte van de foto (bewolkte) lucht is, en het onderste gedeelte bestaat uit het onderwerp dat je wilt fotograferen. De ISO waarden kunnen ingesteld worden van 6 tot 6400 ASA. Een correcte belichting kan ingesteld worden door een naald in de zoeker samen te laten vallen met een cirkelmarkering die beweegt met de belichtingsinstellingen.

                                    Zoeker van de SRT-101  

De Minolta SRT-101 was een van de eerste camera's die de belichting kon meten bij volle opening. Dit was mogelijk doordat Minolta de diafragmaring van zijn Rokkor MC lenzen dicht op de camerabody had geplaatst. Zo kon deze ring mechanisch 'communiceren' met het lichtmetingssysteem in de camera. Wat hierbij eigenlijk wordt doorgegeven, is niet het diafragma zelf, maar de waarde tussen het gekozen diafragma en de maximale opening van de lens. Mijn exemplaar is uitgerust met een 1.4/58 mm Rokkor MC lens en de camera is nog volledig operationeel.

Een grote stap van bijna 40 jaar maak ik nu naar het jaar 2008, waarin ik voor het luttele bedrag van nog geen € 40,00 een Minolta HI-MATIC 9 op de kop heb getikt, puur om nostalgische redenen voor het fenomeen meetzoeker-camera.

                                                                                                         Minolta HI-MATIC 9

Minolta produceerde deze camera tussen 1966 en 1969 en was het topmodel van Minolta's lijn meetzoekercamera's met vaste lens. Sinds zijn introductie werd de Minolta HI-MATIC 9 geprezen als 's werelds meest veelzijdige automatische camera. Met een groot scala aan automatische functies werd het maken van foto's een stuk makkelijker, je kon bijna niks fout doen. Neem bijvoorbeeld het automatische elektrisch oog in de Minolta HI-MATIC 9. Dat is gebaseerd op het gepatenteerde 'CLC' systeem voor nauwkeurig belichte opnamen, zelfs in situaties met hoge contrasten. Vele andere functies, die niet eerder op een 35mm camera te vinden waren, maakten het fotograferen echt zo simpel als het indrukken van een knop. Deze omvatten Minolta's 'SLS' systeem voor het snel en handig laden van de film en 'Easy Flash' voor automatische flitsfotografie. Voor speciale fotografische technieken, zoals bewuste over- of onderbelichting kon de Minolta HI-MATIC 9 ook gebruikt worden in de semi- automatische of handmatige stand. Geen enkele andere camera op dat moment bood deze veel- zijdigheid. De camera is uitgerust met een kwalitatief hoogwaardig en lichtsterk Rokker-PF objectief. Mijn Minolta HI-MATIC 9 kwam na 40 jaar uit de originele verpakking en is puntgaaf zonder enige gebruikssporen.

Ook bij de spiegelreflexcamera's zette de
trend naar automatisering definitief door in
de jaren 70. Een goed voorbeeld hiervan is
de Minolta XG-2 uit 1977, een 35mm SLR
camera met automatische en volledig hand-
matige belichting, waarbij de belichtingsmeter
geactiveerd werd door een lichte aanraking van
de ontspanknop. De camera is veel compacter
en lichter van gewicht dan de volledig mechanische camera's, zoals de Minolta SRT-101, die halverwege
de jaren 70 ook nog geproduceerd werd (zie boven).

                        
                         Minolta XG-2

De voortschrijdende elektronica bestond verder uit een aan te sluiten Auto Winder G die het mogelijk maakte de film motorisch te transporteren van enkel beeld tot 2 opnamen per seconde. Minolta's speciale Auto Electro-flash 200X geeft een 'klaar' signaal in de zoeker wanneer de flits gereed is en synchroniseert met de winder bij continu-opnamen. De XG-2 met een 1.7/50mm heb ik uit de nalatenschap van mijn vader, inclusief 35 mm groothoek- en 135 mm teleobjectief. De Auto Winder G en Auto Electroflash 200X heb ik op een fotobeurs gekocht. Alles werkend en in perfecte staat!

                                                                                                 Elektronica Minolta XG-2


In de jaren 80 en 90 neemt de elektronica in de camera industrie een hoge vlucht, mede door de ont- wikkeling van de chip die het mogelijk maakte deautomatisering ver door te voeren en bovendien de camera's steeds kleiner te bouwen. Na de belichting was het nu de beurt aan de scherpstelling en het
flitsen om te automatiseren. AF, de autofocus werd geïntroduceerd en het automatisch flitsen als het onderwerp daar aanleiding toe gaf. Bovendien zorgde deze flitsautomatiek voor het reduceren van 'rode ogen' bij portretfoto's. Verder deed het display op grote schaal zijn intrede in de camera- bouw. Omdat de camera's zo klein konden worden geconstrueerd, werd er ook veel aandacht geschonken aan de vormgeving, wat een aantal zeer trendsettende modellen heeft opgeleverd. Bijvoorbeeld de Olympus [mju:]-1 met fix-focus objectief en de Canon IXUS 2 met een 2x zoomlens, motorisch aangedreven door een mini-elektromotor. Het betekende wel het einde van de lichtsterke, maar in verhouding grote objectieven van de meetzoeker-camera's. De camera paste in de borstzak of het damestasje en ging overal mee naar toe. De pocketcamera was gemeengoed geworden, de wereld begon op uitgebreide schaal te registreren in plaats van te fotograferen, een fenomeen dat door de komst van de digitale camera alleen nog maar ver- sterkt zou worden. Mijn [mju:]-1 is helaas elektronisch defect, mijn IXUS 2 is nog in perfecte staat en is bovendien mijn enige camera met APS, het Advanced Photo System, waar- mee je bij opname de verschillende afdruk- formaten kon bepalen, onder andere het panoramaformaat.


                        
                         Voigtländer VITOMATIC IIIb met Ultron 2.0/50 mm objectief


                                                              


Na een jarenlange speurtocht op fotobeurzen en op internet is het mij  onlangs dan toch gelukt: De aanschaf van een helemaal werkende en cosmetisch prachtige Voigtländer VITOMATIC IIIb uit de periode 1965 - 1967, want oude liefde roest niet! Mijn eerste, eigen camera was immers  ook een Voigtländer. Maar waarom juist dit model uit de bijna onbeperkte reeks van deze camerabouwer uit Braunschweich? Waarschijnlijk omdat het compacte ontwerp van deze Vitomatic toch alle wensen mogelijk maakt, maar daarbij toch een typische Voigtländer blijft, sterker nog: Volgens insiders zijn de Vitomatics misschien wel de beste camera's die Voigtländer ooit bouwde. De IIIb is relatief klein, maar zwaar en solide gebouwd, heeft een excellente zoeker en een uitmuntend objectief, de vermaarde Ultron 2.0/50 mm, een lens die de concurrentie met de huidige objectieven gemakkelijk aankan. En ik zeg dit zonder 'lens-snob' te zijn! Maar er is meer: Een gekoppelde belichtingsmeter met ingespiegelde waarden voor sluitertijd en diafragma in de heldere zoeker. Hierin is ook de volgnaald van de belichtingsmeter te zien. Selenium, dus geen gedoe met (verboden) batterijen! Verder een accurate, gekoppelde afstandsmeter en een handige filminleg. De sluiter kan alleen gespannen worden, wanneer er een film in de camera zit. Het chroom- en leerwerk is van grote klasse, de camera ziet er als nieuw uit en nodigt uit er direct mee te gaan fotograferen!



                                                           De heide bij Wolfheze, opname met de Vitomatic IIIb



                                                    Wodanseiken bij Wolfheze, opname met de Vitomatic IIIb

Een camera die op mijn favorietenlijst van meetzoekercamera's zeker niet mag ontbreken is de Yashica ELECTRO 35 GSN, geproduceerd tussen 1971en 1977 en voor zijn tijd een werkelijk revolutionaire camera, vanwege de volledig automatische belichting, niet mechanisch, maar volledig elektronisch.

                        
                         Yashica ELECTRO 35 GSN

De GSN is de 4e generatie van de Electro 35 en voorzien van een zogenaamde 'hotshoe'. Bij deze camera horen diverse voorzetlenzen en zoekers, o.a. een groothoek (36 mm), een tele (68 mm) en de zogenaamde Auto-Up Lens voor fotograferen tussen 45 en 80 cm. Al deze accessoires worden op de vaste, scherptekenende COLOR YASHINON DX 1:1.7 f=45 mm geschroefd.

  

Een belangrijke innovatie van Yashica was een unieke automatische, geheel elektronische, traploze sluiter, waarvan de snelheid wordt bepaald door een elektromagneet, vandaar de naam 'ELECTRO'. De juiste belichting wordt bepaald door de diafragmaring zo te draaien dat zowel de gele als de rode lamp/pijl  niet branden. Deze lampjes/pijltjes zijn zichtbaar zowel op de camera als in de zoeker. Een pijltje zichtbaar naast de lampjes op de bovenplaat geven de richting aan waarnaar de diafragmaring gedraaid moet worden voor een juiste belichting. Het waarschuwt ook wanneer de sluitertijden te lang worden en een statief noodzakelijk is.

Mijn GSN is in puike conditie en -mèt de bijpassende flitser MS-20 DX-  helemaal compleet, inclusief alle accessoires, tasjes en bijbehorende handleidingen. Van fabriek af werden deze camera's geleverd met plastic afdekplaatjes voor de hotshoe en het flitscontact aan de zijkant van de camera. Een oud- medewerker van Yashica, nu woonachtig in de VS, heeft mij deze plasticjes welwillend en voor niets toegestuurd, waardoor mijn GSN helemaal af is!

De finishing touch!
 

En dan prijkt er in mijn vitrinekast nog een 'poor man's Leica', de Canon CANONET QL17 G-III, een onmogelijk lange naam voor een topklasse camera uit de periode 1972-1982 die in veel opzichten kon wedijveren met de Leica CL. Waarschijnlijk is het de bestverkochte 35 mm meetzoeker- camera met vaste lens ooit en heeft ongekende eigenschappen voor deze prijsklasse: Een scherpe, lichtsterke 1:1,7 f=40 mm lens, automatische belichting met sluiter-voorkeuze, maar ook handmatig te bedienen, flits- synchronisatie op alle sluitertijen, automatische paralax-opheffing en een quick loading film systeem (QL). De camera is zeer compact en tekent reeds bij volle opening erg scherp, en is daarom een ideale reiscamera, zeker ook voor opnamen bij slechte lichtomstandigheden.

           Canon CANONET Q17 G-III met bijpassende Canolite D flitser

In combinatie met de Canolite D flitser kan automatisch geflitst worden.
Camera en flitser heb ik voor een luttel bedrag gekocht op eBay en vertonen nauwelijks gebruikssporen. Wel heb ik de schuimrubberen afdichtingen vervangen en de camera voorzien van een WeinCell MRB625 batterij. Denk nu niet dat mijn vitrinekast een rusthuis voor oude camera's is: Alle camera's zijn gebruiksklaar en zeer opnamebereid!


                        
                         Olympus-35 ECR met bijpassende flitser van AG-lampjes

Een recente aanwinst in mijn collectie is een Olympus-35 ECR, een vol- automatische meetzoekercamera uit 1972. Een kleine, stevig in de hand liggende en goed geconstrueerde camera van het type 'point-and-shoot', waarbij 'ECR' staat voor 'Electronically Controlled Rangefinder'. De camera heeft een 42mm f-2.8 E-Zuiko lens - de 'E' geeft aan dat het hier gaat om een objectief met 5 lenselementen in 4 groepen, optiek dus van hoge kwaliteit. De Seiko-ESF bladsluiter maakt automatische opnamen tussen 4 seconden en 1/800 sec. Diafragma en sluitertijd zijn gekoppeld via een lichtafhankelijke curve. Welke combinatie er gekozen wordt weet je niet, maar het werkt! Een extra ring om het objectief waarop het richtgetal van de flitser kan worden ingesteld, maakt automatisch flitsen mogelijk door de koppeling van de meetzoeker aan het diafragma. Door een hendeltje aan de voorzijde van de camera kan de sluiter vergrendeld worden om onbedoelde opnamen te voorkomen. Een kleine camera, maar met heel wat in zijn mars!



En dan is het alweer fotobeurs, de Fotografica markt 2010 in Doesburg. Ook nu weer met recht de grootste fotobeurs in de openlucht in Europa! En dan kom je niet met lege handen thuis...

                                                                    Kodak RETINA IIIc (1957) uit Nagel Camerawerks in Stuttgart

                                               
                                
De Kodak RETINA IIIc, type 021 Ausführung II, een meetzoeker-camera, geproduceerd door de Nagel Camerawerks in Stuttgart in Duitsland in 1957, in een kleine serie vooruitlopend op het model IIIC ('grote C') en reeds voorzien van een nieuwe belichtingsmeter, waarmee ook de IIIC zou worden uitgerust (zonder blinderingsplaatje tegen direct invallend licht). Deze selenium belichtingsmeter is niet gekoppeld en werkt met lichtwaarden die ingesteld moeten worden op de lensvatting. Mechaniek zorgt er verder voor dat de juiste combinatie van diafragma en sluitertijd behouden blijft. De camera heeft Duitse precisie-optiek met een f:2,0 / 50 mm Schneider- Kreuznach Retina Xenon C objectief (6 elementen / 4 groepen), met een verwisselbare frontlens, die plaatsing van een groothoek- of telelens mogelijk maakt. Hierbij wordt dan een speciale opsteekzoeker gebruikt. Dit model is voorzien van een Synchro-Compur sluiter van 1 sec. tot 1/500 sec. + B. Mijn exemplaar is in puike cosmetische conditie, met slechts lichte barstjes in de (aluminium) transporthendel. De lens is schoon en helder en alle mechanica lijkt goed te werken. En ik werd niet teleurgesteld: Na een kommervol bestaan in een Frans fotomagazijn is deze camera door een Kodakcolor 200 weer helemaal tot leven gekomen, getuige onderstaande foto's:
 
     Opnamen gemaakt met Kodak RETINA IIIc met Schneider-Kreuznach Retina-Xenon C 1:2.0/50mm

De Kodak Retina was een echte systeemcamera met kwalitatief hoogwaardige accessoires en het geeft grote voldoening nu, na bijna 50 jaar, mijn IIIc te hebben kunnen completeren met de volgende toebehoren:

• Originele paraattas en handleiding
• Rechthoekige zonnekap met banjonetsluiting
• Telelens Retina Longar Xenon C, f: 4/80 mm
• Groothoeklens Retina Curtar Xenon C, f: 5,6/35mm
• Opsteekzoeker voor de tele- en groothoeklens
• Opsteekmeetzoeker voor de voorzetlenzen N1 en N2 (en N3 = N1+N2)
• Voorzetlenzen N1 en N2
• Kodak geelfilter 2x/32 mm
• Kodak roodfilter 3x/32 mm
• Retina Guide - W.D. Emanuel, 2e editie 1958
  
• Das Retina-Buch - Dr. Otto Croy, 3e oplage 1954
• Retina Manual - Edward S. Bomback, 1e editie 1956
  
  

De RETINETTE was Kodak's goedkopere alternatief voor de Retina's en eveneens een product van de Duitse Kodak AG. Een lang lopende serie, geintroduceerd in 1939, en via vele types en modellen tot ver in de jaren 60 op de markt. Mijn exemplaar is het laatste model de Kodak  RETINETTE Ib type 045 gefabri- ceerd tussen 1963 en 1966. Het serienummer is 293666 in een serie die liep van  285443 tot 540065. Ik neem dus aan dat mijn camera stamt uit 1963. Het is een 35 mm zoekercamera met een ingebouwde, gekoppelde selenium belichtingsmeter van het merk Gossen. In de heldere zoeker met paralax- aanduiding is de naaldaanwijzing van de belichtingsmeter zichtbaar. De lens is een Rodenstock Reomar 45 mm/f 2.8, afgeleid van de oorsponkelijke Schneider Kreuznach triplet. De lens is blauwkleurig gecoat. De sluiter is een Prontor 500 LK sluiter met tijden vanaf 1/15 tot 1/500 sec. +B. De transporthendel bevindt zich net als bij mijn Retina IIIc aan de onderkant van de camera. Dit laatste type 045 heeft een zogenaamde "hot shoe" met direct-flitscontact en een dieptescherpte-schaal om de lensvatting. Tenslotte is -in tegenstelling tot het vorige type 037- het lettertype voor de naam op de bovenkant van de camera veranderd van een oplopende "Italic" in een horizontale "sans-serif".

De Retinette heefd geen ingebouwde afstandsmeter en is dus geen rangefinder- meetzoekercamera. Scherpstellen gaat door middel van een afstandsring met scherpstelsymbolen en dan is niet erg accuraat. Vaak werd een losse Watameter afstandsmeter bovenop in de flitsschoen geplaatst.

Watameter Combi uit 1952

Een bijzondere uitvoering van deze afstandsmeter is de Watameter Combi, zoals de naam al aangeeft een combinatie van een afstandsmeter en een optische belichtingsmeter. Deze "uitdovings"meter maakt gebruik van een strook met verschillend genummerde ND-filters. De werking is eenvoudig: je kijkt naar het donkerste, laatste nog zichtbare nummer en brengt dit over op de schijf bovenop de meter, tegenover de te gebruiken DIN/ASA waarde. Aan de andere kant krijg je nu de gewenste diaframa/ sluitertijden combinatie. Nadeel van dit type belichtingsmeter is dat hij niet werkt in donkere omstandigheden en het feit dat de ogen gaan wennen aan het donker en de meting bedriegen. Voordeel is wel dat je nooit batterijen nodig hebt! Bovenstaand exemplaar ziet er nog prima uit en is helemaal operationeel. En dat sinds 1952...

En anders zijn er altijd nog de talloze belichtingstabellen, zoals deze uit een Kodakfolder:

 

De Retinettes waren populaire camera's en mijn exemplaar staat inmiddels opgepoetst en glimmend naast haar grote broer, de Retina IIIc, in mijn vitrinekast met de volgende accessoires:

• Originele paraattas en handleiding
  
• Kodak flexibele zonnekap, 32 mm schroef
• Opsteekmeetzoeker voor de voorzetlenzen N1 en N2 (en N3 = N1+N2)
• Voorzetlenzen N1, N2 en N3
• Kodablitz Flashgun voor AG-1 flitslampjes
  
• Wata Combimeter / Wate Combimeter luxe
  
• Zauber der Kamera - Helmut Nagel, 1977
  
  
  
  
  
            Voigtländer VITO CLR met Color-Skopar f: 2.8/50 mm objectief
  
  
  
  
  

                                     Kodak RETINA Automatic III, type 039, met skylight filter

September 2011, de verwachtingen zijn hooggespannen bij de komst van deze 'automatische' Kodak RETINA Automatic III met sluitertijden-voorkeuze of volledig handmatige bediening. Veel zal dus afhan- gen van de goede werking van de ingebouwde selenium GOSSEN-belichtingsmeter. En dat viel mee! De meter (af te lezen bovenop de camera) reageert op licht, en dat is zeldzaam voor camera's van zo'n 50 jaar oud, want de lichtgevoelige werking van selenium neemt af onder voortdurende blootstelling aan licht, ook al is dit schemerlicht. Ook een plotselinge schok of het verkeren in vochtige omstandigheden is 'dodelijk' voor een selenium belichtingsmeter. De sluiter 'vuurt' op alle waarden, maar helaas... Het diafragma wil niet sluiten, waarschijnlijk door hard geworden vet op de bladen, ook zo'n typisch ouderdomsverschijnsel. Toch wil ik de camera behouden, want na een grondige, uitwendige reinigings- beurt kwam deze als 'herboren' tevoorschijn en is een pronkstuk in mijn vitrine, al zal ik er waarschijnlijk nooit mee fotograferen. Type 039 kent 2 uitvoeringen: Het verschil zit hem in het formaat van het venster van de belichtingsmeter, bij mijn camera- nummer EK829051 is dit groot en bijna tot op de hoek gebouwd. Verder is de camera voorzien van een 4-lenzig Schneider Kreuznach Retina-Xenar f: 2,8/50 mm objectief, een ingebouwde, gekoppelde afstandsmeter (werkt nog vrij nauwkeurig - afstandschaal in feet) en een Compursluiter met tijden B + 1/30, 1/60, 1/125, 1/250, 1/500 sec. De Automatic III werd geproduceerd bij Nagel Camerawerks in Stuttgart tussen 1960 en 1963. Bijzonder is nog de lensvatting, die bij mijn exemplaar goud/bronskleurig is. De reden hiervoor heb ik nog niet kunnen achterhalen.

* TIP: Plak het venster van een selenium-belichtingsmeter altijd af met zwart isolatieband wanneer de camera in een vitrine staat of NIET bewaard wordt in een paraattas!

Door verwarming van het achterste lenselement met een halogeenlampje en een zacht tikje tegen het camerahuis kwam uiteindelijk het diafragma los en reageerde goed op het draaien van de diafragmaring. Eigenlijk moeten de diafragmabladen goed schoongemaakt worden met Ronsonol (wasbenzine), maar daarvoor moet het achterste lenselement eruit en dat is (duur) specialistenwerk.
De dame is dus niet ziek, alleen maar oud, en dat mag na bijna 50 jaar! Ze krijgt zelfs nog een prominentere plaats, deze koningin van de vitrinekast...



                                         Accessoires voor de Retina Automatic III

• Originele paraattas
• Originele Engelstalige handleiding
• Kodak Skylightfilter, 32 screw-in (met filtertabellen)
  
• Tiffen Series #6 adapterring
• Kodak Series #6 Portra Lens 2+
• Kopil selftimer
• Collector's Guide: Kodak Retina Cameras - Kalton C.Lahue, 1973 (Book no. 630 - 64 pages)
  

19 Augustus 2012, op de warmste van van het jaar, die ik goede zaken op de jaarlijkse Fotografica- beurs in Doesburg. Het is heet en de meeste koopjesjagers geven de voorkeur aan de kramen aan de schaduwzijde van de straat. Aan de overzijde, in de volle zon, liggen de vele metalen camera's te bakken in de zon en zijn nauwelijks op te pakken om ze te bekijken. Ik waag het erop en zal voor mijn euvele moed beloond worden met de ontdekking van een Voigtländer VITO CLR Luxe, een meetzoekercamera waarnaar ik al langere tijd op zoek ben. Het is het 3e (en laatste) model van dit type en werd gefabriceerd tussen 1963 en 1968. Gevat in een Prontor 500 LK sluiter en voorzien van het mooie Color-Skopar 2.8/50 mm objectief heeft dit model een gekoppelde selenium belichtingsmeter, waarvan de naald aan de bovenzijde EN in de zoeker zichtbaar is. Uiteraard is er een gekoppelde afstandsmeter en een accessoire-schoen. In vergelijking met de eerdere modellen is de bovenzijde van het camerahuis iets hoger.

          
                   Voigtländer VITO CLR Luxe met ingespiegelde belichtingsmeter


Voor slechts € 15,00 heb ik dit topmodel uit de VITO C-serie meegenomen en hoewel sterk vervuild, was de camera gaaf EN werkend, wat vooral voor wat betreft de belichtingsmeter onderhand een zeldzaamheid is! Na een grondige schoonmaakbeurt kan ik met recht dit exemplaar weer recht in de ogen kijken!



11 Jaar liggen er tussen de PETRI 7s uit 1963 en de PETRI 7s II uit 1974, een vaste lens meetzoekercamera uit Japan die als enige wijziging de aanwezigheid van een flitsschoen met middencontact onderging. Ook de 7s II was leverbaar met een 2.8 of een lichtsterke 1.8/45 mm lens. Ik duikelde op de Fotografica-beurs een gaaf en volledig werkend 1.8-exemplaar op en mijmer nu over de 11 jaren die tussen mijn beide Petri's liggen: Was het (technische) stilstand of was de 7s uit 1963 zijn tijd al ver vooruit? Tegen beter weten in (de beginjaren 70 waren economisch niet de gelukkigste jaren voor Petri) ga ik uit van het laatste. Mooie, doordachte camera's met prachtige optiek. Misschien een beetje kwetsbaar, maar mijn 2 volledig werkende exemplaren vormen dan misschien de uitzondering op de regel! Zie ook  mijn PETRI 7s (boven).

                                                   
                                                                                                     Petri 7s II met 1.8/45 mm lens


Fotografica-beurs, editie 2014. Mijn verzameling meetzoeker-camera's kunnen uitbreiden met een gave
en volledig werkende Contessa LKE van het merk Zeiss Ikon. De voormalige Oost Duitse Zeiss Ikon fabriek AG in Dresden stond jarenlang bekend om het maken van camera's en lenzen van zeer hoge kwaliteit. Zeiss Ikon bouwde deze Contessa LKE van 1963 tot 1965 als een "Low budget camera", maar deed dat zonder enige concessie te doen aan de kwaliteit. De fraai gestileerde en robuust gebouwde Contessa LKE heeft een gekoppelde Selenium belichtingsmeter (zichtbaar in de zoeker en boven op het camerahuis), een pittige Prontor 500 LK sluiter van 1/15 tot 1/500 sec.en het vermaarde Carl Zeiss Tessar 2,8/50 mm. objectief. Het lage bouwnummer van C 6721 en het ontbreken van een "hotshoe" wijst op een exemplaar uit de eerste series (1963).



          

                                                                                                                           Manual Contessa LKE, 1963



Bij mijn laatste bezoek aan Berlijn trof ik in een boek over de voormalige DDR een plaatje aan van een wel heel bijzonder cameraatje, namelijk van een Penti II, een toestelletje dat uitsluitend bedoeld was voor de binnenlandse markt en dat mateloos populair was in Oost Duitsland. Inmiddels is de camera geworden tot een waar cultobject, mede door de hippe kleurcombinaties, waarvan de goud-zwarte het meest populair was. Op eBay vond ik zowaar een NIEUW exemplaar, compleet met toebehoren (zie foto).


       

De Penti II werd in 1961 geïntroduceerd door de VEB Kinowerke, de voorganger van Pentacon. Deze versie werd een echte klassieker, omdat het een uniek ontworpen complete zoekercamera combineerde met een gekoppelde selenium lichtmeter die zichtbaar was in de zoeker. De productie liep tot 1977. Ook het filmtransport was eigenzinnig. Na het afdrukken verschijnt er aan de linker kant van de camera een stift die na indrukken de film transporteert en de vergrendeling tegen dubbele opnamen activeert. De sluiter zelf hoeft niet gespannen te worden, omdat de camera een zichzelf spannende sluiter bezit. Deze manier van filmtransport was welliswaar gemakkelijk, maar niet altijd betrouwbaar. Hij werd dan ook niet verder ontwikkeld. De camera was voorzien van een Meyer Domiplan f 1:3,5/30 mm objectief en maakte gebruik van het SL-systeem voor half kleinbeeld (vgl. Agfa's Rapid film), waarbij gebruik gemaakt werd van twee identieke cassettes, de een geladen, de ander leeg.

Tot de uitrusting behoorde zeker ook Werner Wurst's leerboek "Die Penti-Schule" uit 1970 dat ik bij deze camera heb aangeschaft.